ვლტავას სანაპიროზე, პრაღის შუაგულში, ევროპის თანამედროვე არქიტექტურის ერთ-ერთი ყველაზე გამორჩეული ნიმუში – მოცეკვავე სახლი (Tančící dům) მდებარეობს. არქიტექტორებმა ფრენკ გერიმ და ვლადო მილუნიჩმა 1996 წელს შექმნეს შენობა, რომელმაც მთლიანად დაარღვია ტრადიციული დიზაინის ჩარჩოები და სწრაფად იქცა პოსტმოდერნული პრაღის სიმბოლოდ.
კონცეფცია საკმაოდ თამამი იყო – შენობა, რომელიც მოძრაობასა და ტრანსფორმაციას გამოხატავდა, ასახავდა ახალ ეპოქაში შესული ქალაქის თავისუფლების სულსაც. შედეგად მივიღეთ ორი კოშკი, რომლებიც თითქოს ერთად ცეკვავდნენ და რომლებსაც ჰოლივუდის ლეგენდარული მოცეკვავე დუეტის პატივსაცემად „ფრედი და ჯინჯერი“ შეარქვეს.
არქიტექტურულად, მოცეკვავე სახლი წარმოადგენს დეკონსტრუქტივიზმს – მოძრაობას, რომელიც გეომეტრიულ წესრიგსა და სიმეტრიას ეწინააღმდეგება. გერის გუნდმა მის შესაქმნელად ინოვაციური პროგრამა CATIA გამოიყენა – 3D დიზაინისა და ინჟინერიის სისტემა, რომელიც მათ საშუალებას აძლევდა, მილიმეტრიანი სიზუსტით მოექციათ ყველა მრუდი და კუთხე. თითოეული მინის პანელი და ბეტონის ფორმა კი ინდივიდუალურად დამზადდა, რაც შენობას გამორჩეულ, მოძრავ ფორმას სძენს.
მასალები (რკინაბეტონი, მინა და ფოლადი) გერის ოსტატობას ასახავს სიმტკიცესა და სიმსუბუქეს შორის იდეალური ბალანსის პოვნაში. ერთი კოშკი მყარად და დამიწებულად დგას, მეორე კი მოხდენილად იხრება ისე, თითქოს მოძრაობაშია. სახურავის ტალღოვანი ლითონის გუმბათი კი, რომელიც „მედუზას“ სახელითაა ცნობილი, დინამიურ კომპოზიციას ასრულებს და ნაგებობას ნამდვილ სკულპტურულ ღირსშესანიშნაობად აქცევს.
მეორე მსოფლიო ომის დროს დანგრეულ ტერიტორიაზე აშენებული „მოცეკვავე სახლი“ სიმბოლურად განასახიერებს აღორძინებას და შემოქმედებით ენერგიას. ის აჩვენებს, თუ როგორ შეუძლია თანამედროვე არქიტექტურას თანაარსებობა პრაღის ისტორიულ გოთურ და ბაროკოს იერსახესთან, ახალი სიცოცხლის შთაგონებით, წარსულის წაშლის გარეშე. დღეს მასში განთავსებულია ოფისები, ხელოვნების გალერეა და სახურავზე მდებარე რესტორანი, საიდანაც ქალაქის პანორამული ხედი იშლება – რაც მას პრაღაში ჩასული არქიტექტურის მოყვარულთათვის აუცილებლად სანახავ ადგილად აქცევს.
თითქმის სამი ათწლეულის შემდეგ, ფრენკ გერის „მოცეკვავე სახლი“ კვლავ წარმოსახვის, ინოვაციისა და მოძრაობის ზეიმად რჩება – შენობა, რომელიც ნამდვილად ცეკვავს ქალაქ პრაღის რიტმში.
ავტორი – ლიზა ჩიმაკაძე.
